Menu
A+ A A-
Max proedros
Αθήνα, 17 Δεκεμβρίου 2019
 
Εισήγηση
Μάξιμου Χαρακόπουλου,
προέδρου της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Παρακολούθησης των Αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,
στη συνεδρίαση με θέμα τον προγραμματισμό των εργασιών της Επιτροπής
 

«Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
 
καλή σας ημέρα. Ξεκινά τις εργασίες της η Επιτροπή μας, η Επιτροπή Παρακολούθησης των Αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η Επιτροπή μας που συγκροτήθηκε με βάση τις σχετικές αποφάσεις της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, οι οποίες ζητούσαν από τα κράτη μέλη να συγκροτήσουν σχετικές Κοινοβουλευτικές Επιτροπές.
Σκοπός της απόφασης είναι η ενεργός συμμετοχή των εθνικών κοινοβουλίων στη διαδικασία συμμόρφωσης με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που βασίζονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και εκδικάζονται, κατόπιν ατομικών, κατά βάση, προσφυγών, κατά κρατών που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση.
Θεωρώ, ιδιαίτερα, ευτυχή συγκυρία, το γεγονός ότι Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είναι ένας Έλληνας, ο καθηγητής κ. Λίνος - Αλέξανδρος Σισιλιάνος, η πρόσκληση του οποίου στις εργασίες της Επιτροπής μας, πιστεύω ότι είναι επιβεβλημένη.
Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,
δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, ότι η Ελλάδα είναι μία ευρωπαϊκή, δημοκρατική χώρα με διασφαλισμένες όλες τις ελευθερίες και την κοινή γνώμη, ιδιαίτερα, ευαισθητοποιημένη σε ζητήματα σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ωστόσο, ταυτόχρονα, είναι πολλά και τα προβλήματα που ταλανίζουν αυτόν τον τομέα, τόσο λόγω υποκειμενικών αιτίων, μίας αργοπορίας συμμόρφωσης στα δικαιικά δεδομένα που έχει δημιουργήσει η Σύμβαση και οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, όσο, όμως, και αντικειμενικών δυσκολιών.
Αναφέρομαι, κυρίως, στη ραγδαία αύξηση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, που είναι, δυσθεώρητα, μεγάλη για μία χώρα, όπως η Ελλάδα, με τις συγκεκριμένες οικονομικές δυνατότητες μετά και τη μακρά περίοδο της κρίσης που πέρασε.
Ο οικονομικός παράγων είναι, επίσης, σημαντικός λόγος στην καθυστέρηση της ανασυγκρότησης του σωφρονιστικού συστήματος, που οι εγκαταστάσεις του, πόρρω, απέχουν από τις πραγματικές ανάγκες του, όπως έχουν διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες.
Σε κάθε περίπτωση, όπως προκύπτει από τα δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας, η χώρα μας βρίσκεται πολύ ψηλά στον κατάλογο των λεγόμενων “προβληματικών” χωρών. Δηλαδή, των κρατών με τις μεγαλύτερες εκκρεμότητες, σε σχέση με την εκτέλεση των αποφάσεων.
Συγκεκριμένα, για το δικαστικό έτος 2017, σε σύνολο 1.068 αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, οι 37 αφορούσαν την Ελλάδα και από αυτές μόνο μία ήταν αθωωτική και οι 30 καταδικαστικές. Η χώρα μας, με αυτές τις επιδόσεις, κατετάγη 5η μεταξύ των 47 κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης και 2η στην ΕΕ.
Πέρυσι, το 2018, σε σύνολο 1.014 αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, 35 αφορούσαν την Ελλάδα και “έπεσε” στην 6η χειρότερη θέση στα μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, με “πρωταθλήτριες” πάντοτε τη Ρωσία και την Τουρκία και 3η στην ΕΕ μετά τη Ρουμανία και την Ουγγαρία.
Παρ’ όλα αυτά, έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος σε ορισμένα ζητήματα, όπως η συμμόρφωση στο άρθρο 6, στους κανόνες της δίκαιης δίκης και, κυρίως, στον εύλογο χρόνο στις αποζημιώσεις στην εκτέλεση των διεθνών δικαστικών αποφάσεων, στη θρησκευτική ελευθερία, στην προστασία της ιδιοκτησίας, στα εκλογικά δικαιώματα, στις διακρίσεις εναντίον των Ρομά και στις διακρίσεις για λόγους φύλου.
Ωστόσο, μένουν, ακόμη, πολλές εκκρεμότητες και επιδιώκοντας να κατηγοριοποιήσουμε τις υποθέσεις που αφορούν στην Ελλάδα, νομίζω ότι μπορούμε να τις χωρίσουμε σε δύο βασικές ομάδες.
Η μία σχετίζεται με ζητήματα συνθηκών κράτησης καταδίκων ή υποδίκων, μεταχείρισης μεταναστών ή αιτούντων άσυλο, τις συνθήκες διαβίωσης των ασυνόδευτων ανηλίκων, της αναγκαστικής εργασίας, της άσκησης βίας από κρατικά όργανα, όπως η Αστυνομία και το Λιμενικό. Αφορούν, κυρίως, παραβιάσεις ατομικών δικαιωμάτων, όπως αυτά αποτυπώνονται στα άρθρα 2 έως 5 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Η δεύτερη, αφορά το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και σχετίζεται, πρωτίστως, με τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης και κάποιους που επικαλούνται μία ιδιαίτερη “μακεδονική” ταυτότητα στη Δυτική Μακεδονία.
Να σημειωθεί ότι στις βασικές υποθέσεις που εκδικάστηκαν το 2018 και δημοσίευσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ήταν αυτή του Μόλα Σάλι κατά της Ελλάδος, που σχετίζεται με τους μουσουλμάνους της Θράκης και την εφαρμογή της Σαρία.
Νομίζω ότι η Επιτροπή μας, μπορεί, πραγματικά, να μην είναι, απλώς, ένα ακόμη πεδίο ανταλλαγής πληροφοριών, αλλά να συμβάλει στο μέτρο των αρμοδιοτήτων της, στην επίλυση κάποιων ζητημάτων. Γι' αυτό και απαιτείται στενή συνεργασία με την Κυβέρνηση και τα αρμόδια Υπουργεία.
Με βάση, λοιπόν, τα ανωτέρω, προτείνω, όπως είχε γίνει και με τις προηγούμενες Κοινοβουλευτικές Συνόδους, να σταλούν επιστολές προς τον Υπουργό Εξωτερικών, τον Υπουργό Δικαιοσύνης και τον Πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, με τις οποίες να ζητείται να μάς αποσταλεί πλήρης κατάλογος με τις υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και ενώπιον της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και κατάλογος με τις υποθέσεις που έχουν εκδοθεί εις βάρος της Ελλάδος.
Επιπλέον, θα πρέπει να κληθούν και να μας ενημερώσουν σχετικά, αλλά και για να συντονίσουμε τις ενέργειές μας, εκπρόσωποι των Υπουργείων Προστασίας του Πολίτη, Δικαιοσύνης, Εξωτερικών, Εμπορικής Ναυτιλίας και Παιδείας και Θρησκευμάτων, ιδιαίτερα για τα θέματα της μουσουλμανικής μειονότητας.
Επίσης, εκπρόσωποι των Ανωτάτων Δικαστηρίων, της Ελληνικής Αστυνομίας και του Λιμενικού, καθώς και η Εθνική Συντονίστρια του Προγράμματος “Κανένα Παιδί Μόνο του” στο Γραφείο του Πρωθυπουργού. Αρωγό στις εργασίες μας μπορούμε να έχουμε και την Ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη, που, επισταμένως, ασχολείται με τα ζητήματα των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Επίσης, θα πρότεινα, δεδομένων των συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, την παρακολούθηση και τη συζήτηση επί των σχετικών θεμάτων Τουρκίας - Κύπρου και της αντιμετώπισής τους στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, αλλά και στην πορεία των συνεδριάσεων, είμαι βέβαιος, ότι θα υπάρξουν πολλές προτάσεις που θα καταστούν αποτελεσματικές για το έργο που έχουμε αναλάβει.
Ένα σημείο που θα ήθελα να θέσω υπ' όψιν σας, είναι ότι αν και οι εργασίες της Επιτροπής μας είναι δημόσιες, ενδεχομένως, θα ήταν χρήσιμο κάποιες από αυτές να μπορούσαν να μην μαγνητοσκοπηθούν και να μην δημοσιοποιηθούν τα Πρακτικά των συνεδριάσεων.
Καταλήγοντας, θέλω να εκφράσω την αισιοδοξία, ότι η Ελλάδα μπορεί να κάνει σοβαρά βήματα προόδου ως προς τη συμμόρφωσή της προς τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, εμπεδώνοντας τη Σύμβαση στην ελληνική έννομη τάξη, αλλά και γενικά στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Θέλω, όμως, απευθυνόμενος και προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, να ζητήσω να συμβάλλουν και οι ίδιοι στην επίλυση των προβλημάτων που είναι, κατεξοχήν, ευρωπαϊκά, όπως το μεταναστευτικό και να μην μένουν στο επίπεδο μιας, αφ' υψηλού, κριτικής προς τη χώρα μας.
Βεβάιως, δεν περιποιεί τιμή στη χώρα το γεγονός ότι συγκρινόμαστε με χώρες όπως η Τουρκία και η Ουγγαρία, στην κατάταξη των καταδικαστικών Αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Με αυτές τις σκέψεις εύχομαι καλή αρχή στις εργασίες μας, καλή αρχή σε όλους. Θα ήθελα να ακούσω σκέψεις, προτάσεις, παρατηρήσεις για τον προγραμματισμό της δράσης μας, ιδιαίτερα από έμπειρα μέλη, όπως είναι η πρώην Υπουργός Εξωτερικών και μέλος της Αντιπροσωπείας μας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, η κυρία Ντόρα Μπακογιάννη, στην οποία δίνω, εν πρώτοις, τον λόγο».
 
Μπορείτε να παρακολουθήσετε την ομιλία του κ. Χαρακόπουλου στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://youtu.be/egycFGCD0zw 
back to top