Λεμεσός, 2 Απριλίου 2019

Ομιλία
Εισηγητή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), βουλευτή Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας,
κ. Μάξιμου Χαρακόπουλου
στη Συνεδρίαση της Διεθνούς Γραμματείας, των Προέδρων και Εισηγητών των Επιτροπών της ΔΣΟ στη Λεμεσό της Κύπρου (2-3 Απριλίου 2019).

Κύριε Γραμματέα,
Κυριε Πρόεδρε,
Κύριες και κύριοι συνάδελφοι,

Αισθάνομαι ειλικρινή χαρά που η καθιερωμένη συνάντησή μας διεξάγεται στην «Γλυκία Χώρα της Κύπρου», κατά τον χρονικογράφο του 15ου αιώνα, Λεόντιο Μαχαιρά. Ένα νησί που βρίσκεται πάνω στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, και ήταν και παραμένει το σημείο συνάντησης της Ανατολής με τη Δύση.
Σε κάθε βήμα σκοντάφτεις επάνω σε μνήμες του πλούσιου αυτού παρελθόντος, που σημαδεύτηκε από την έλευση του χριστιανισμού ήδη από τις απαρχές του, με την παρουσία των Αποστόλων Παύλου και Βαρνάβα, αλλά και του Ευαγγελιστή Μάρκου και του αναστηθέντα υπό του Χριστού Λαζάρου. Η πίστη στο λαό της Κύπρου ήταν τόσο στέρεα και τόσο βαθιά που δεν κατόρθωσαν να την ξεριζώσουν ούτε οι ποικίλοι δυτικοί σταυροφόροι ούτε οι εξ ανατολών μουσουλμάνοι κατακτητές.
Η θέση της Εκκλησίας της Κύπρου παραμένει περίοπτη σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο και όχι μόνον. Η συνετή στάση της προσφέρει τα μάλα στην ενίσχυση της Ορθοδοξίας αλλά και στην ενότητα του Ορθόδοξου κόσμου, που εσχάτως δοκιμάζεται αναπάντεχα λόγω του ουκρανικού ζητήματος. Η προσπάθεια που καταβάλει πρέπει νομίζω να επαινεθεί, διότι μόνον με το διάλογο και την αλληλοκατανόηση δυνάμεθα να υπερβούμε τις πρόσκαιρες δυσχέρειες που έχουν ενσκύψει.
Συνιστά περιττή «πολυτέλεια» η αντιπαράθεση μεταξύ μας, τη στιγμή που οι απειλές εναντίον του χριστιανισμού πολλαπλασιάζονται, που οι πνευματικές αρχές υπονομεύονται από τον παγκοσμιοποιητικό ολετήρα αλλά και τους κάθε είδους ολοκληρωτισμούς και εξτρεμισμούς που ωθούν στη μισαλλοδοξία και στον φανατισμό.
Είναι, ωστόσο, θλιβερό το γεγονός το ότι η Κύπρος παραμένει εδώ 45 χρόνια διχοτομημένη, με το 38% του εδάφους της υπό κατοχή από τον τουρκικό στρατό. Με χιλιάδες πρόσφυγες, που δεν μπορούν να γυρίσουν στις εστίες τους, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες έποικοι από την Τουρκία εγκαθίστανται παράνομα στις περιουσίες των εκδιωχθέντων.
Ως εισηγητής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της ΔΣΟ οφείλω να επισημάνω ότι στις κατεχόμενες περιοχές βρίσκεται σε εφαρμογή ένα διαρκές σχέδιο γενοκτονίας της μνήμης, με περισσότερες από 550 εκκλησίες, παρεκκλήσια και μοναστήρια να έχουν λεηλατηθεί, βανδαλιστεί, ακόμη και κατεδαφιστεί.

Πολλοί χριστιανικοί τόποι λατρείας έχουν μετατραπεί σε τζαμιά, σε αποθήκες του τουρκικού στρατού, σε μάντρες, σε αχυρώνες, σε καφετέριες. Εκκλησίες πολλών αιώνων, όπως η ιστορική εκκλησία της Αγίας Παρασκευής του 16ου αιώνα ή ο Άγιος Γεώργιος του Φαράγγου του 12ου αιώνα. Πρόσφατα κατέρρευσε στην νεκρή ζώνη ο Άγιος Ιάκωβος ο Πέρσης, εκκλησάκι του 15-16ουαιώνα.
Η τακτική αυτή της Τουρκίας να ακυρώνει με αυθαίρετες ενέργειες την ιστορία, δεν βρίσκει καλύτερη αποτύπωση από τις πρόσφατες απειλές του προέδρου της, Ταγίπ Ερτογάν, για μετατροπή της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, αυτού του συμβόλου της οικουμενικής ορθοδοξίας, σε μουσουλμανικό τέμενος. Μάλιστα προανήγγειλε, αψηφώντας την παγκόσμια κατακραυγή, ακόμη και την απαγόρευση από πλευράς της UNESCO, ότι θα γίνουν και παρεμβάσεις στο εσωτερικό του ναού! Πρόκειται, προφανώς, για πρωτοφανή εξέλιξη, που κινείται ενάντια σε κάθε σύγχρονη έννοια δικαίου και σεβασμού στην ιστορία και τα πολιτιστικά μνημεία της ανθρωπότητας. Μακάρι να ήταν προεκλογικές υπερβολές που στόχευαν στην εκμετάλλευση του θρησκευτικού φρονήματος και οι απειλές να μην γίνουν πράξη.
Όμως, απ’ ότι πληροφορούμαστε η τακτική της εξαφάνισης της ιστορικής αλήθειας, της αλλοίωσης των δεδομένων, εφαρμόζεται και στην μεταπολεμική Συρία. Σε περιοχές, όπως η βορειοανατολική Συρία, και το καντόνι του Αφρίν, υπάρχουν καταγγελίες για μαζική εγκατάσταση πληθυσμών που προέρχονται από άλλες περιοχές της Συρίας, ακόμη και εκτός αυτής.
Ο σκοπός και εδώ προφανής. Η παγίωση των τετελεσμένων, που προκλήθηκαν από την πορεία ενός αιματηρού εμφυλίου πολέμου, και η αλλαγή της πληθυσμιακής σύνθεσης. Αυτό το στόχο της Τουρκίας, όμως δε πρέπει να τον επιτρέψουμε να συμβεί. Η Συρία είναι ένα ανεξάρτητο κράτος, και εφόσον όλοι έχουν αποδεχθεί ότι ο κίνδυνος του Ισλαμικού Κράτους έχει εκλείψει, η χώρα, ολόκληρη χωρίς εξαιρέσεις, πρέπει να αποκτήσει και πάλι την ακεραιότητα και την κυριαρχία της.
Η ήττα των εξτρεμιστών, που στόχευσαν στην εκδίωξη όλων των χριστιανών της Μέσης Ανατολής, από τις προαιώνιες εστίες τους, γέννησε νέες ελπίδες για μια νέα αρχή. Πρωτίστως, με την επιστροφή των χριστιανών προσφύγων στα σπίτια τους, τόσο αυτών που είχαν μετακινηθεί εντός της Συρίας, όσων και αυτών που βρέθηκαν σε όμορες χώρες ή στην Ευρώπη.
Κι όμως, η διαδικασία αυτή γίνεται με απελπιστικά αργούς ρυθμούς. Σε πολλές περιοχές της Συρίας, ιδιαίτερα εκεί που έχουν τον πρώτο λόγο η Τουρκία αλλά, περιέργως, και οι δυτικές δυνάμεις, δεν δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για αυτήν την μαζική επιστροφή.
Το ίδιο, μετά λύπης μας, βλέπουμε και στην Ευρώπη. Η τάση είναι οι πρόσφυγες να παραμένουν ακόμη και σε αντίξοες συνθήκες εντός ειδικών κέντρων, ή σε σπίτια λαμβάνοντας ένα παροδικό επίδομα, χωρίς εργασία και μέλλον. Πραγματικά αναρωτιόμαστε γιατί προτιμάται η παραμονή εντός των χωρών της Ε.Ε. με όποιο κόστος για τους ίδιους τους πρόσφυγες αλλά και την κοινωνική και πολιτική συνοχή εντός των κρατών μελών της Ένωσης.
Ως βουλευτές της ΔΟΣ θα πρέπει να εργαστούμε με πολύ πιο συντονισμένο τρόπο, να δημοσιοποιήσουμε το ζήτημα και να διεκδικήσουμε κονδύλια για την επιστροφή και μετεγκατάσταση προσφύγων στις εστίες τους, για τη δημιουργία κτιριακών και σχολικών υποδομών και αποκατάσταση των θρησκευτικών τους μνημείων.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ανάλογης προσοχής πρέπει να τύχουν οι προσπάθειες που κάνουν οι χριστιανοί στις γειτονικές της Κύπρου χώρες του Λιβάνου και της Αιγύπτου.

Κύριες και κύριοι συνάδελφοι,
Αν θέλουμε ο θεσμός στον οποίο συμμετέχουμε να έχει ρόλο στο μέλλον, οφείλουμε να τον αναβαθμίσουμε με ενίσχυση των παρεμβάσεών μας σε φλέγοντα προβλήματα και σε αυτό το πλαίσιο άλλωστε είχα επιμείνει στο παρελθόν για τη δημιουργία του Παρατηρητήριου Θρησκευτικών Διώξεων.
Χαίρομαι ιδιαίτερα για την πρωτοβουλία διερεύνησης της δυνατότητας φιλοξενίας σε πανεπιστήμιο της Κύπρου του Ινστιτούτου Ανάδειξης της Παρουσίας Χριστιανών στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, που ανήγγειλε ο κ. Βότσης.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω για μια ακόμη φορά τους αδελφούς Κυπρίους για την θερμή υποδοχή και τη αβραμιαία φιλοξενία που μας παρέχουν.