Το ευρωβαρόμετρο δείχνει μειωμένο ενδιαφέρον των Ευρωπαίων για τις ευρωεκλογές και προδικάζει μεγάλη αποχή από αυτές. Ανέκαθεν, η συμμετοχή στις ευρωεκλογές είναι μικρότερη σε σχέση με εκείνη των εθνικών εκλογών σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Όπως επίσης, παντού η ψήφος για την ευρωκάλπη χαρακτηρίζεται χαλαρή, καθώς υπάρχει η αίσθηση ότι τα αποτελέσματά της μικρή επίδραση έχουν στη ζωή μας. Για τους πολίτες, οι Βρυξέλες ήταν πάντα σε κάποια απόσταση. Ήταν μακριά και απόμακρες από τα προβλήματα της καθημερινότητας.

Κι’ όμως, σημαντικές αποφάσεις για τη ζωή μας λαμβάνονται στις Βρυξέλες εκεί που χτυπά η καρδιά της Ευρώπης. Άλλωστε, το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών στα εθνικά κοινοβούλια αφορά στην κύρωση οδηγιών και την εναρμόνιση του εθνικού με το κοινοτικό δίκαιο. Όσο προχωρά η εμβάθυνση στην ΕΕ, οι αποφάσεις των Βρυξελών μας αφορούν όλο και περισσότερο.

Ποιος όμως λαμβάνει τις αποφάσεις στην κοινοπολιτεία της ενωμένης Ευρώπης; Έχει το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο αποφασιστικό ρόλο; Είναι οι αποφάσεις του δεσμευτικές για την ΕΕ; Σίγουρα έχουν γίνει βήματα προς τα ‘μπρος. Το λεγόμενο, όμως δημοκρατικό έλλειμμα εξακολουθεί να υπάρχει σε επίπεδο Ένωσης, όπως επίσης είναι ορατό εντονότερα πλέον το λειτουργικό πρόβλημα μετά τη μεγάλη διεύρυνση. Η Ευρώπη των 27 δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά με «εργαλεία» του χθες. Η μη κύρωση της συνθήκης της Λισαβόνας λειτουργεί ανασταλτικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το… ατύχημα της τσεχικής προεδρίας. Ο Τσέχος πρωθυπουργός και προεδρεύων της ΕΕ αναγκάστηκε σε παραίτηση από την πρωθυπουργία της χώρας του, όπου ηγείτο κυβέρνησης συνασπισμού. Εξακολουθεί, όμως να είναι Προεδρεύων στην Ένωση. Με ποιο κύρος και ποια αξιοπιστία θα αντιμετωπίσει τα προβλήματα, αλλά και πως θα αντιμετωπίζεται από τους αρχηγούς των κρατών-μελών, την κομισιόν ή το ευρωκοινοβούλιο;

Με δεδομένα αυτά δεν είναι αφύσικο που οι ευρωεκλογές στα περισσότερα κράτη αποκτούν άλλο περιεχόμενο από το πραγματικό. Θα ήταν όμως λάθος να θεωρηθούν χαβαλές, και ακόμη χειρότερα να ψηφίσουμε ελαφρά τη καρδία. Όσο πιο σοβαρή εκπροσώπηση έχουμε ως χώρα στα όργανα της ΕΕ τόσο πιο αποτελεσματικά διασφαλίζονται τα συμφέροντά μας.

Την ώρα που η αντιπολίτευση επιχειρούσε να απαξιώσει τη σημασία της συνάντησης του Προέδρου της Κομισιόν Μανουέλ Μπαρόζο με τον πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή που συνοδεύτηκε από δηλώσεις στήριξης της ΕΕ στην Ελλάδα για την αντιμετώπιση της πρωτόγνωρης οικονομικής κρίσης, το υπουργείο Οικονομίας ανακοίνωνε μέτρα για την αναθέρμανση της οικοδομικής δραστηριότητας.

Τα μέτρα αυτά, που στόχο έχουν την προστασία 400 χιλιάδων εργαζομένων στον κλάδο της οικοδομής έρχονται σε συνέχεια εκείνων που έλαβε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της κρίσης στις πωλήσεις αυτοκινήτων. Τα συγκεκριμένα μέτρα ήδη απέδωσαν σε βαθμό μεγαλύτερο του αναμενόμενου, καθώς μετά τη μείωση κατά το ήμισυ του τέλους ταξινόμησης και τις προσφορές των αυτοκινητοβιομηχανιών, υπήρξε ρεκόρ πωλήσεων. Όνειρο κάθε νεοέλληνα παλαιόθεν είναι να βάλει ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του και κάθε μέλος της οικογένειας να αποκτήσει δικό του αυτοκίνητο.

Τα τέσσερα μέτρα που ανακοινώθηκαν για την οικοδομή: η κάλυψη του 100% των στεγαστικών δανείων, ο διπλασιασμός των τόκων που εκπίπτουν του φόρου εισοδήματος, η μείωση της αμοιβής των συμβολαιογράφων από 1,2% στο 1% της αξίας του ακινήτου και η επιδότηση των επισκευών σε κτήρια προ του 1980 για την ενεργειακή τους αναβάθμιση, είναι αναμφίβολα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Σε αυτά θα προσέθετα μια σκέψη ακόμη που έχω από καιρό καταθέσει στα αρμόδια υπουργεία. Πρόκειται για την απαλλαγή ή τη μείωση του κόστους έκδοσης οικοδομικών αδειών για όσους θέλουν να χτίσουν στην περιφέρεια. Η απαλλαγή θα αφορά χωριά μέχρι 1000 κατοίκους και φυσικά όχι το λεκανοπέδιο Αττικής ή τουριστικές περιοχές. Θα είναι μια τονωτική «ένεση» όχι μόνο για τον κλάδο της οικοδομής αλλά και για την περιφέρεια που τα τελευταία χρόνια ερημώνει. Θα είναι μια ευκαιρία επισκευής του πατρικού ή ανέγερσης ενός νέου σπιτιού εν είδει δεύτερης-εξοχικής κατοικίας για πολλούς κατοίκους των μεγάλων αστικών κέντρων. Η μαζική έξοδος του Πάσχα στην ύπαιθρο δείχνει το δρόμο της αποδοχής μιας τέτοιας εξαγγελίας. 

Η είδηση είναι ενδεικτική του μειωμένου ενδιαφέροντος των Ευρωπαίων για τις ευρωεκλογές. Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Σύλβιο Μπερλσκόνι σε μια προσπάθεια εντυπωσιασμού ανακοίνωσε τη συμμετοχή στο ευρωψηφοδέλτιο του κόμματός του τεσσάρων καλλονών. Μιας πρωταγωνίστριας ριάλιτι σόου, ενός μοντέλου, πρώην υποψήφιας στα καλλιστεία «Μις Ιταλία», μιας τηλεπαρουσιάστριας και μιας ηθοποιού σε σαπουνόπερα. Όλα τα «μωρά» στην πίστα, κατά το λαϊκό άσμα! Βεβαίως, δεν είναι η πρώτη φορά που πρόσωπα του θεάματος ή της βιομηχανίας του σεξ συμμετέχουν στην πολιτική της γείτονος. Στην Ιταλία εξελέγη βουλευτής και η πορνοστάρ Τσιτσιολίνα, διακριθείσα για την επίδειξη του στήθους της προς τέρψη των οφθαλμών των ψηφοφόρων στις προεκλογικές της συγκεντρώσεις.

 Όλα αυτά αν δεν είναι κατάντια για την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, είναι σίγουρα επιβεβαίωση του κλίματος απαξίας των πολιτών προς τους πολιτικούς. Είναι αλήθεια ότι όλο και εκλείπουν στην Ευρώπη τα ηγετικά αναστήματα πολιτικών που μπορούν να εμπνεύσουν τους Ευρωπαίους. Το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης ξεφτίζει εκ των έσω. Η αδυναμία κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας που καθιστά την ΕΕ παρακολούθημα των ΗΠΑ λειτουργεί ανασταλτικά στην εμπέδωση ισχυρής ευρωπαϊκής ταυτότητας στους πολίτες των χωρών-μελών της Ένωσης.

 Μετά την μεγάλη διεύρυνση προς ανατολάς με τις χώρες του πρώην «σιδηρούν παραπετάσματος», ο… τοποτηρητής των Αμερικανών στην ΕΕ, η Μεγάλη Βρετανία, βρήκε συμμάχους. Συμμετείχα πρόσφατα σε διάσκεψη στην Πράγα για την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια που διοργάνωσε η Τσεχία, η ασκούσα την προεδρεία της ΕΕ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009. Ακούγοντας τον πρωθυπουργό της χώρας και τους Τσέχους αξιωματούχους που έλαβαν το λόγο είχες την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε εκδήλωση όχι της προεδρεύουσας χώρας της ΕΕ, αλλά της ομάδας φιλίας της Αμερικανο-τσεχικής Ένωσης!

 Όσοι πιστεύουν ότι με τέτοια τερτίπια, όπως αυτό του Μπερλουσκόνι, θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για τις ευρωεκλογές κάνουν λάθος. Αλίμονο αν η ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, αλλά και η εγχώρια μετατραπεί σε πίστα!

Σύμφωνα με το Σύνταγμα οι Βουλευτές ψηφίζουν κατά συνείδηση. Είναι κοινό μυστικό, όμως ότι στην πράξη, κάτι τέτοιο δεν εφαρμόζεται πάντα. Θυμηθείτε την παρωδία της εκλογής Σαρτζετάκη στην Προεδρία της δημοκρατίας με τα «ομοιόμορφα» ψηφοδέλτια. Στη νεότερη πολιτική ιστορία του τόπου, κομβικής σημασίας έννοια αναδείχθηκε η κομματική πειθαρχία. Ιδιαίτερα, στα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια, οι αρχηγοί με το φωτοστέφανο του γεννήτορα του κόμματος αποφάσιζαν με διαδικασίες «έκτακτου στρατοδικείου» τη διαγραφή όποιου στελέχους δεν… έπινε νερό στο όνομα του ηγέτη. Με περισσή ευκολία, η διαφορετική γνώμη βαφτίζονταν υπονόμευση και αμφισβήτηση της αρχηγικής αυθεντίας. Έτσι, με συνοπτικές διαδικασίες, άλλοτε παύονταν υπουργοί εν πτήση και άλλοτε διαγράφονταν κορυφαία στελέχη που παρουσιάζονταν στο κομματικό ακροατήριο ως «πέμπτη φάλαγγα».

Βεβαίως, τα κόμματα -και ιδιαίτερα τα κόμματα εξουσίας- δεν είναι φιλολογικές λέσχες ανταλλαγής απόψεων, με τις οποίες μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί. Οι Βουλευτές που εκλέγονται με τη σημαία ενός κόμματος έχουν χρέος να εργάζονται για την υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος για το οποίο έλαβαν ψήφο εμπιστοσύνης από τους πολίτες. Το πρόγραμμα αυτό τους δεσμεύει και φυσικά διαφοροποίηση σε καίριας σημασίας επιλογές της κυβέρνησης που αποτέλεσαν βασικές προεκλογικές εξαγγελίες είναι αυτονόητο ότι τους θέτει εκτός κόμματος. Τούτο σημαίνει ότι οι Βουλευτές δεν έχουν δικαίωμα γνώμης ή διαφοροποίησης σε άλλες νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης ή σε ζητήματα που ανακύπτουν στη διάρκεια της τετραετίας; Και ακόμη, είναι εν αδίκω ο Βουλευτής που αναγκάζεται να διαφωνήσει με νομοσχέδιο του κόμματός του που έρχεται σε αντίθεση με τις προεκλογικές τους υποσχέσεις;

Στην Ελλάδα έχουμε την τάση να δραματοποιούμαι τα πράγματα. Δεν θα πέσει η κυβέρνηση αν ένας βουλευτής διαφωνήσει με μια ρύθμιση που εισηγείται το κόμμα του. Η βουλή είναι χώρος διαβούλευσης και σύνθεσης απόψεων. Στις ΗΠΑ, το αρχικό σχέδιο του Προέδρου Μπους για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το καταψήφισαν οι δικοί του ρεπουμπλικάνοι βουλευτές και «δεν άνοιξε μύτη».