Σύμφωνα με το Σύνταγμα οι Βουλευτές ψηφίζουν κατά συνείδηση. Είναι κοινό μυστικό, όμως ότι στην πράξη, κάτι τέτοιο δεν εφαρμόζεται πάντα. Θυμηθείτε την παρωδία της εκλογής Σαρτζετάκη στην Προεδρία της δημοκρατίας με τα «ομοιόμορφα» ψηφοδέλτια. Στη νεότερη πολιτική ιστορία του τόπου, κομβικής σημασίας έννοια αναδείχθηκε η κομματική πειθαρχία. Ιδιαίτερα, στα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια, οι αρχηγοί με το φωτοστέφανο του γεννήτορα του κόμματος αποφάσιζαν με διαδικασίες «έκτακτου στρατοδικείου» τη διαγραφή όποιου στελέχους δεν… έπινε νερό στο όνομα του ηγέτη. Με περισσή ευκολία, η διαφορετική γνώμη βαφτίζονταν υπονόμευση και αμφισβήτηση της αρχηγικής αυθεντίας. Έτσι, με συνοπτικές διαδικασίες, άλλοτε παύονταν υπουργοί εν πτήση και άλλοτε διαγράφονταν κορυφαία στελέχη που παρουσιάζονταν στο κομματικό ακροατήριο ως «πέμπτη φάλαγγα».

Βεβαίως, τα κόμματα -και ιδιαίτερα τα κόμματα εξουσίας- δεν είναι φιλολογικές λέσχες ανταλλαγής απόψεων, με τις οποίες μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί. Οι Βουλευτές που εκλέγονται με τη σημαία ενός κόμματος έχουν χρέος να εργάζονται για την υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος για το οποίο έλαβαν ψήφο εμπιστοσύνης από τους πολίτες. Το πρόγραμμα αυτό τους δεσμεύει και φυσικά διαφοροποίηση σε καίριας σημασίας επιλογές της κυβέρνησης που αποτέλεσαν βασικές προεκλογικές εξαγγελίες είναι αυτονόητο ότι τους θέτει εκτός κόμματος. Τούτο σημαίνει ότι οι Βουλευτές δεν έχουν δικαίωμα γνώμης ή διαφοροποίησης σε άλλες νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης ή σε ζητήματα που ανακύπτουν στη διάρκεια της τετραετίας; Και ακόμη, είναι εν αδίκω ο Βουλευτής που αναγκάζεται να διαφωνήσει με νομοσχέδιο του κόμματός του που έρχεται σε αντίθεση με τις προεκλογικές τους υποσχέσεις;

Στην Ελλάδα έχουμε την τάση να δραματοποιούμαι τα πράγματα. Δεν θα πέσει η κυβέρνηση αν ένας βουλευτής διαφωνήσει με μια ρύθμιση που εισηγείται το κόμμα του. Η βουλή είναι χώρος διαβούλευσης και σύνθεσης απόψεων. Στις ΗΠΑ, το αρχικό σχέδιο του Προέδρου Μπους για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το καταψήφισαν οι δικοί του ρεπουμπλικάνοι βουλευτές και «δεν άνοιξε μύτη».