«Όχι στα σκάνδαλα, ναι στον Σκανδαλάκη». Το ομολογουμένως ευρηματικό αυτό σύνθημα του τότε υποψηφίου βουλευτή της Β΄ Αθηνών στις εκλογές του 1989 το είδα πρόσφατα σε έναν τοίχο της Καλλιθέας με ξεθωριασμένα από το χρόνο γράμματα. Μου θύμισε ότι εδώ και πολλά χρόνια η πολιτική ζωή της χώρας κινείται στον αστερισμό των σκανδάλων και της σκανδαλολογίας. Πότε υπαρκτών σκανδάλων που χρήζουν διερεύνησης και διαλεύκανσης και πότε ανυπόστατων καταγγελιών, αστοιχείωτων κατηγοριών που απλά δηλητηριάζουν το δημόσιο βίο, επιτείνοντας το κλίμα απαξίας για τους πολιτικούς και την πολιτική.

Ήδη με αφορμή μεμονωμένα κρούσματα προκλητικών συμπεριφορών πολιτικών, η κοινή γνώμη είναι ιδιαίτερα καχύποπτη με όσους ασχολούνται με τα κοινά. Η εντύπωση που υπάρχει σε ένα μεγάλο μέρος του κόσμου είναι ότι οι πολιτευόμενοι βλέπουν την ενασχόλησή τους με την πολιτική ως σημαία ευκαιρίας για εύκολο πλουτισμό και όχι ως όχημα προσφοράς προς τον τόπο. Όπως όλες οι γενικεύσεις, έτσι και αυτή αδικεί τη μεγάλη πλειοψηφία του πολιτικού κόσμου. Ωστόσο, κοντά στα ξερά καίγονται και τα χλωρά. Η ισοπεδωτική, όμως αντίληψη «όλοι το ίδιο είναι» εμπεριέχει κίνδυνο για την ίδια την δημοκρατία μας.

Γιατί, όμως κάποιοι λίγοι πολιτικοί ενδίδουν στον πειρασμό και «βουτούν το δάχτυλο στο μέλι»; Πέρα από τις ηθικές αντιστάσεις που διαθέτει ή δεν διαθέτει κανείς, πιστεύω ότι για να περιοριστούν τέτοια φαινόμενα θα πρέπει να γίνουν τουλάχιστον δύο πράγματα:

Πρώτον, να εμπεδωθεί μεγαλύτερη διαφάνεια στις λειτουργίες του κράτους. Να υπάρξουν εκείνες οι δικλίδες ασφαλείας, έτσι ώστε και να θέλει ένας επίορκος πολιτικός να «βουτήξει το δάχτυλο στο μέλι» να μην μπορεί να το κάνει.

Δεύτερον, να εξορθολογιστεί το κόστος του πολιτεύεσθαι. Η πολιτική –ιδιαίτερα στις μεγάλες εκλογικές περιφέρειες- τείνει να γίνει… ακριβό σπορ, γεγονός που κάνει κάποιους πιο ευάλωτους σε πειρασμούς. Αλλαγή του εκλογικού νόμου και μικρότερες εκλογικές περιφέρειες θα συμβάλουν στην αποκατάσταση της χαμένης τιμής της πολιτικής.