Αθήνα, 23 Ιανουαρίου 2024
Ομιλία Μάξιμου Χαρακόπουλου
στην ολομέλεια της Βουλής για τη ψήφιση του νομοσχεδίου με θέμα «Εκλογή ευρωβουλευτών, διευκόλυνση εκλογέων μέσω επιστολικής ψήφου, εκκαθάριση εκλογικών καταλόγων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών».
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Ο μισός αυτός αιώνας συνιστά την πιο μακρά περίοδο ομαλής λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος, στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους.
Αυτό το γεγονός από μόνο του ενισχύει την αυτοπεποίθηση για την δύναμη της Δημοκρατίας μας. Έκφραση αυτής της αυτοπεποίθησης είναι και η αποδοχή του από δεκαετιών αιτήματος των αποδήμων μας να μπορούν απρόσκοπτα να συμμετέχουν στις εκλογικές διαδικασίες της χώρας.
Δυστυχώς, οι γνωστές ιδεοληψίες που κατατρύχουν την μεταπολιτευτική μας ιστορία και η μόνιμη καχυποψία απέναντι σε αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στάθηκαν τροχοπέδη στη λήψη αυτονόητων αποφάσεων.
Έτσι, φθάσαμε το δικαίωμα της ψήφου των αποδήμων και της διευκόλυνσης της συμμετοχής τους στις εκλογικές διαδικασίες, πράγματι να ψηφίζεται με δόσεις, όπως είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Ανδρουλάκης, με ευθύνη, όμως, της αντιπολίτευσης γιατί δεν υπήρχε η απαραίτητη αυξημένη πλειοψηφία.
Η προσπάθεια ξεκίνησε το 2019, επί υπουργίας Τάκη Θεοδωρικάκου και λόγω της ανάγκης επίτευξης ευρύτερης περιορίστηκε να αφορά σε ελάχιστους ομογενείς.
Συνεχίστηκε το 2021, επί υπουργίας Μάκη Βορίδη, με πιο γενναία ρύθμιση, που όμως δεν έγινε αποδεκτή.
Τελικά, τον Ιούλιο του 2023, επί Νίκης Κεραμέως και Θοδωρή Λιβάνιου όπου ψηφίστηκε από 208 βουλευτές η άρση όλων των νομικών περιορισμών για τη συμμετοχή στις εκλογές των Ελλήνων του εξωτερικού.
Και φθάνουμε στο σημερινό νομοσχέδιο, που με την επιστολική ψήφο προσπαθεί να απαντήσει κυρίως στο πρόβλημα που διαπιστώθηκε και στις πρόσφατες εκλογές με τη μεγάλη αποχή.
Ιδιαίτερα, στην ομογένεια αποδείχθηκε ότι είναι δύσκολο να μετακινηθούν όσοι έχουν δικαίωμα ψήφου -είτε για οικονομικούς λόγους, είτε λόγω έλλειψης χρόνου- στα ελάχιστα σημεία που υπάρχουν εκλογικά τμήματα.
Και η λύση που δίδεται είναι αυτή που ισχύει και σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ: η επιστολική ψήφος.
Προβλέφθηκε αυτό το μέτρο, αρχικώς για τις ευρωεκλογές και τα εθνικά δημοψηφίσματα. Μάλιστα, περιλαμβάνει ορθώς και όσους εντός της επικράτειας δεν δύνανται για διάφορους λόγους να ψηφίσουν με φυσική παρουσία. Ωστόσο, ενώ το νομοσχέδιο πέτυχε μια ευρεία συναίνεση στην Επιτροπή, που σήμαινε ότι θα ψηφιζόταν από περισσότερους από 200 βουλευτές, τα ίδια κόμματα που είχαν ψηφίσει επί της αρχής του νομοσχεδίου στην αρμόδια Επιτροπή ανέκρουσαν πρύμναν, όταν η κυβέρνηση θεώρησε, εύλογα, ότι αυτή η συναίνεση επέτρεπε την επέκταση της επιστολικής ψήφου για τους διαμένοντες στο εξωτερικό και για τις εθνικές εκλογές.
Εύστοχα, ο Πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας -που δέχθηκε κριτική- σε μια από τις σπάνιες πια αγορεύσεις του στην Ολομέλεια, επισήμανε την ιστορικότητα μιας τέτοιας μεταρρύθμισης που είναι κρίμα να χαθεί.
Ναι, θα μπορούσε η τροπολογία να είχε κατατεθεί εμπρόθεσμα, για να μην κρύβεται κανείς πίσω από το δάχτυλο του, αλλά η δημοκρατία μας είναι πια αρκετά ώριμη για να προχωρήσει στο βήμα αυτό, που φιλοδοξεί να ενισχύσει τη συμμετοχή των πολιτών στις εκλογές. Η ευνοϊκή αυτή συγκυρία δεν πρέπει να χαθεί για μια ρύθμιση που έχει, ήδη, καθυστερήσει δεκαετίες.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Γνωρίζετε πολύ καλά ότι οι απόδημοι Έλληνες διατηρούν μέσα τους θερμό πατριωτισμό και αγνή αγάπη για την Ελλάδα. Αυτός, λοιπόν, ο ελληνισμός εκτός Ελλάδος είναι η μεγάλη μας δύναμη. Και τον θέλουμε δίπλα μας. Είτε είναι στην Ευρώπη, είτε στην Αμερική, είτε στην μακρινή Αυστραλία.
Εξάλλου σήμερα, με τις δυνατότητες που δίνουν τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης και δικτύωσης οι αποστάσεις εκμηδενίζονται. Η πληροφόρηση είναι άμεση, ζωντανή.
Ταυτόχρονα, όμως, η επιστολική ψήφος έρχεται να απαντήσει και σε μια πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης. Μιλώ για την μαζική μετανάστευση κυρίως νέων μας στο εξωτερικό προς άγραν εργασίας.
Αυτούς τους ανθρώπους, που είναι εκατοντάδες χιλιάδες, τους θέλουμε να γυρίσουν, ή τουλάχιστον ένα μέρος τους, στην πατρίδα. Και σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι βασικός μας στόχος η διατήρηση ισχυρών δεσμών με τον τόπο τους.
Η επιστολική ψήφος θα διευκολύνει και τους χιλιάδες φοιτητές μας που σπουδάζουν στο εξωτερικό, αλλά και όσους εντός συνόρων αδυνατούν για διάφορους λόγους να προσέλθουν στην κάλπη.
Η επιστολική ψήφος φιλοδοξεί να είναι και μια απάντηση στο ανησυχητικό φαινόμενο της αποχής. Βεβαίως, αυτή η αποστασιοποίηση από τα πολιτικά δρώμενα και η ιδιώτευση, που συχνά οφείλεται στην απογοήτευση ή και στην απαξίωση της πολιτικής, θα πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα.
Αναμφίβολα, το κύριο ζητούμενο για την ανάκτηση της αξιοπιστίας της πολιτικής και ημών των πολιτικών ως προσώπων, είναι η συνέπεια λόγων και έργων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Οι επερχόμενες ευρωεκλογές συνιστούν μια ευνοϊκή πρόκληση για την εφαρμογή της επιστολικής ψήφου, και σε δεύτερο χρόνο στην καθολική εφαρμογή της σε κάθε εκλογική αναμέτρηση.
Θεωρώ, επίσης, αυτονόητες τις πρόνοιες για το ξεκαθάρισμα των εκλογικών καταλόγων. Δεν είναι δυνατόν στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης να μένουμε με καταλόγους που μπορεί να περιλαμβάνουν ακόμη ανθρώπους που έχουν φύγει από τη ζωή.
Κύριε πρόεδρε,
Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο είναι πράγματι μια σημαντική μεταρρύθμιση και γι’ αυτό θέλω να συγχαρώ την κυβέρνηση και τους επισπεύδοντες υπουργούς. Η επιστολική ψήφος στους απόδημους Έλληνες είναι ένα δικαίωμα που δεν πρέπει να περιοριστεί στις ευρωεκλογές, αλλά οφείλουμε να το παρέχουμε και για τις εθνικές εκλογές. Τώρα είναι η ώρα να αναλάβει η καθεμιά και ο καθένας μας τις ευθύνες του.
Σας ευχαριστώ.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε την ομιλία του κ. Χαρακόπουλου στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://youtu.be/8PpUw0L6jDc