Αθήνα, 18 Ιανουαρίου 2024

Ομιλία του Μάξιμου Χαρακόπουλου
στη συζήτηση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού
με θέμα: «Ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης»

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

η δεύτερη τετραετία της Κυβέρνησης Μητσοτάκη ξεκίνησε για την εκπαίδευση με αύξηση των δαπανών για την παιδεία κατά 255 εκατομμύρια ευρώ και με τη δρομολόγηση οσονούπω της πολυαναμενόμενης κατάργησης του κρατικού μονοπωλίου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με τη δημιουργία και μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων.

Η αλήθεια είναι ότι εδώ και δεκαετίες οι μεταρρυθμίσεις στην παιδεία εστιάζουν κυρίως στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ ο μεγάλος ασθενής και ταυτόχρονα, όπως ειπώθηκε και από τον προλαλήσαντα συνάδελφο, ο φτωχός συγγενής του εκπαιδευτικού μας συστήματος είναι η επαγγελματική εκπαίδευση. Κάθε παρέμβαση, λοιπόν, στην επαγγελματική εκπαίδευση που στοχεύει στην απόκτηση εκ μέρους των νέων μας των απαραίτητων δεξιοτήτων που απαιτούνται για την επαγγελματική τους αποκατάσταση δεν μπορεί παρά να είναι καλοδεχούμενη.

Δυστυχώς, για δεκαετίες στην ελληνική κοινωνία επικράτησαν αντιλήψεις άκρως υποτιμητικές για τα τεχνικά ή επαγγελματικά λύκεια και κατ’ επέκταση για τα τεχνικά επαγγέλματα. Ακόμα και όταν υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, μηχανικοί ήταν περιζήτητοι και ακριβοπληρωμένοι εμείς επιμέναμε να στέλνουμε τα παιδιά, ασχέτως του αν “παίρνουν τα γράμματα” που λέει ο λαός, σε σχολές που εισάγονταν σχεδόν με λευκή κόλλα, προσδοκώντας ότι θα τους δώσουν ένα χαρτί που θα τους ανοίξει την πόρτα του διορισμού για το Δημόσιο.

Σήμερα, βεβαίως, λόγω της κρίσης τα πράγματα έχουν αλλάξει σε μεγάλο βαθμό. Οι περιορισμοί στους διορισμούς στο Δημόσιο, που δεν αρκεί ένα πτυχίο, αλλά χρειάζεται γραπτός πιά διαγωνισμός, και οι αυξημένες ανάγκες της αγοράς σε εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό αναδεικνύουν την αξία της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Το ζητούμενο είναι αυτή να καταστεί και ελκυστική επιλογή σε μια Ελλάδα που επιδιώκει να πραγματοποιήσει ένα ποιοτικό άλμα ανάπτυξης της οικονομίας της, αφήνοντας πίσω τις παθογένειες του παρελθόντος.

Δυστυχώς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η χώρα συνεχίζει να παραμένει πολύ χαμηλά στα ποσοστά επαγγελματικής εκπαίδευσης. Ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος αγγίζει το 50% των μαθητών, εμείς περιοριζόμαστε στο 33%. Επιπλέον, και αυτό επίσης είναι σημαντικό, ένας στους τρεις αποφοίτους σχολών επαγγελματικής εκπαίδευσης ηλικίας είκοσι πέντε έως είκοσι εννέα ετών σήμερα είναι άνεργος. Είναι στοιχείο εμφατικό για την έλλειψη σύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας.

Οι αριθμοί, κύριε Υπουργέ, που δεν ψεύδονται ποτέ, καταδεικνύουν ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως θα έπρεπε και θα θέλαμε να είναι. Συνεπώς, απαιτείται μια ριζική μεταρρύθμιση που θα αναβαθμίσει την επαγγελματική εκπαίδευση μέσω της πολυεπίπεδης σύνδεσής της με την αγορά εργασίας με κάλυψη των πραγματικών αναγκών, δυνατότητα πρακτικής εξάσκησης και συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στην εν γένει διαδικασία.

Μπορεί κάποιοι συνάδελφοι από την Αριστερά να παθαίνουν αλλεργία ακόμη και στο άκουσμα της λέξης “αγορά” η ζωή όμως έδειξε ότι το να μαθαίνεις μια τέχνη που έχει ξεπεραστεί ή δεν έχει τις προοπτικές εξεύρεσης εργασίας είναι χαμένος κόπος. Η διασύνδεση της τεχνικής εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας είναι εκ των ων ουκ άνευ, αν θέλουμε να βοηθήσουμε τους νέους μας να αποκτήσουν τα κατάλληλα προσόντα για να βρουν εργασία, να σταθούν μόνοι τους στα πόδια τους και να δημιουργήσουν οικογένεια. Αυτό στοχεύει το νομοσχέδιο που συζητούμε σήμερα, το οποίο αναλυτικά παρουσίασε με επάρκεια και στέρεα επιχειρηματολογία ο εισηγητής μας, ο κ. Κόνσολας. Και μάλιστα το κάνει με τον πλέον εύστοχο τρόπο, που είναι αυτός της άμεσης σύνδεσης της επαγγελματικής εκπαίδευσης με τις τοπικές οικονομίες και τις ανάγκες τους.

Αν ο σχεδιασμός αυτός λειτουργήσει, θα επιτρέψει όχι μόνο την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και την παραμονή των νέων στον τόπο τους, βάζοντας έναν φραγμό στη μετανάστευση, που εξακολουθεί να είναι δυστυχώς μια χαίνουσα πληγή.

Θα άξιζε τον κόπο, κύριε Υπουργέ, μια και κάνατε ιστορικές αναδρομές, να επισκεφθείτε στη Λάρισα την Αβερώφειο Γεωργική Σχολή με τα μοναδικής αρχιτεκτονικής σημασίας διατηρητέα κτίρια, όπου σε κάποια από αυτά φιλοξενούνται δύο δημόσια ΙΕΚ του ΕΛΓΟ Δήμητρα, του Τεχνικού Συντήρησης και Επισκευής Γεωργικών Μηχανημάτων και του Διαχειριστή Συστημάτων Εκτροφής Αγροτικών Ζώων. Η Αβερώφειος Σχολή θα μπορούσε να γίνει σημείο αναφοράς για την επαγγελματική εκπαίδευση σε ό,τι έχει να κάνει με την πρωτογενή παραγωγή, την αγροδιατροφή και τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας. Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Λάρισας, ο κ. Γιαννακόπουλος, πρόσφατα κατά τις Ημέρες Καριέρας του ΟΑΕΔ επεσήμανε, για παράδειγμα, την ανάγκη εκπαίδευσης τεχνικών για φωτοβολταϊκά συστήματα μετά την εξάπλωση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, των φωτοβολταϊκών πάρκων, στη Θεσσαλία.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία είναι αδήριτη ανάγκη η δια βίου μάθηση και επανακατάρτιση. Οφείλουμε να παρέχουμε τη δυνατότητα στους αποφοίτους επαγγελματικών σχολών να αποκτούν νέες δεξιότητες για να διεκδικήσουν καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Παράλληλα, ιδιαίτερα χρήσιμη είναι η λειτουργία της ηλεκτρονικής ψηφιακής πύλης. Η οποία θα δίνει στους σπουδαστές την πρόσβαση εκτός των άλλων σε μια βάση δεδομένων και πληροφοριών που σχετίζονται με την αγορά εργασίας.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο πήχης που βάζει το Υπουργείο Παιδείας για την επαγγελματική εκπαίδευση είναι πολύ ψηλά παρόλο που η αφετηρία δεν είναι η πλέον ιδανική. Απαιτείται πολλή δουλειά από όλους τους εμπλεκόμενους, ώστε να ενισχυθεί ουσιαστικά το Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.

Τη διάθεση, όμως, της Κυβέρνησης για την επίτευξη αυτού του στόχου μαρτυρά η σύσταση ειδικού χαρτοφυλακίου στο Υπουργείο Παιδείας -και θα ήθελα και από το Βήμα της Βουλής να συγχαρώ και να ευχηθώ καλή επιτυχία στη νέα Υφυπουργό, κ. Ιωάννα Λυτρίβη- και βεβαίως, η επιλογή του Κυριάκου Πιερρακάκη για τη θέση του Υπουργού Παιδείας, μετά την κατά κοινή ομολογία ιδιαίτερα επιτυχή θητεία του στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε την ομιλία του κ. Χαρακόπουλου στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.youtube.com/watch?v=7twQnHCKVHU&feature=youtu.be