Αθήνα, 14 Ιουλίου 2022

Ομιλία του Μάξιμου Χαρακόπουλου
στη συζήτηση του νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων
«Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις»

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Νομίζω ότι δύσκολα μπορεί να διαφωνήσει κανείς με την άποψη πως το μέλλον μας διαμορφώνεται από το παρόν της εκπαίδευσης. Όσο λοιπόν, το εκπαιδευτικό μας σύστημα παραμένει δέσμιο παθογενειών του παρελθόντος τόσο πιο δυσχερές προδιαγράφεται το μέλλον της χώρας.
Γιατί πλέον κανένα κράτος δεν έχει την πολυτέλεια της βολικής απομόνωσης. Και σίγουρα όχι η Ελλάδα της Ε.Ε. και του ελεύθερου κόσμου. Είμαστε υποχρεωμένοι να προσαρμοστούμε στις ανάγκες των καιρών για να επιβιώσουμε ως κοινωνία, αλλά και να δώσουμε την ευκαιρία της ποιοτικής διαβίωσης στα παιδιά μας.
Δυστυχώς, κάποιες πολιτικές δυνάμεις αντιλαμβάνονται τον χώρο της παιδείας και ιδιαίτερα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ως προνομιακό πεδίο πολιτικής δράσης, και συνεχίζουν να επιδίδονται σε ανώφελες μάχες οπισθοφυλακής. Με θύμα την ίδια την εκπαίδευση και τους ίδιους τους φοιτητές.
Η κυβέρνηση, όμως, της Νέας Δημοκρατίας πριν από 3 χρόνια πήρε μια καθαρή εντολή από τον ελληνικό λαό να προχωρήσει στο μονοπάτι των μεταρρυθμίσεων και των ρήξεων όπου αυτό απαιτείται. Και αυτό στην εκπαίδευση συνιστά αδήριτη ανάγκη.
Ποιες είναι λοιπόν οι βασικές παθογένειες που ταλανίζουν την λειτουργία των ΑΕΙ σήμερα;
Πρώτη, θεωρώ ότι είναι η σε μεγάλο ποσοστό ασυμβατότητα των σπουδών με την αγορά εργασίας. Δηλαδή, πτυχία χωρίς αντίκρισμα για δουλειά.
Αρκετά παλαιότερα το πρόβλημα λυνόταν με την δημιουργία θέσεων εργασίας στο δημόσιο που ανταποκρίνονται στα πτυχία. Σήμερα το μοντέλο αυτό έχει ναυαγήσει.
Αυτό που θέλουμε είναι η διασύνδεση της αγοράς με το πανεπιστήμιο. Θέλουμε νέους που να κάνουν τα πρώτα τους εργασιακά βήματα, ήδη, από τα πανεπιστημιακά έδρανα. Να έρχονται σε επαφή με τον κόσμο της αγοράς.
Κι αυτό επιδιώκει το υπό συζήτηση νομοσχέδιο. Αναφέρομαι για παράδειγμα στα βιομηχανικά διδακτορικά που φέρνουν κοντά το Πανεπιστήμιο με την βιομηχανία και την έρευνα. Ή την πρόβλεψη για τη στήριξη της Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας, start-ups, φοιτητών.
Ας πάψουμε πλέον να βλέπουμε δράκους εκεί που δεν υπάρχουν. Δεν ανακαλύπτουμε την Αμερική! Αυτές οι διαδικασίες υφίστανται παντού.
Εκτός και δεν μας απασχολεί ούτε η οικονομική ανάπτυξη ούτε κυρίως το brain drain. Γιατί οι ταλαντούχοι νέοι μας θα βρουν διέξοδο και εργασία αλλού, όπου δεν έχουν τέτοιες ιδεοληψίες.
Δεύτερη παθογένεια, είναι η έλλειψη εξωστρέφειας και η επανάπαυση στη βολική μετριότητα κάποιων πανεπιστημιακών σχολών. Κι αυτό το πρόβλημα προσπαθεί να θεραπεύσει το παρόν νομοσχέδιο με σειρά καινοτομιών, όπως είναι η συνεργασία με εγνωσμένου κύρους πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού, η καθιέρωση του εσωτερικού Εράσμους, τα κοινά προγράμματα σπουδών διεπιστημονικού χαρακτήρα και τα 2 πτυχία.
Αλλά και στον τρόπο ανάδειξης των καθηγητών των ΑΕΙ, όπου δυστυχώς έχουν επικρατήσει απαράδεκτα φαινόμενα αναξιοκρατίας, οικογενειοκρατίας και νεποτισμού -ωσάν οι σχολές να είναι ιδιοκτησία κάποιων και διορίζουν συγγενείς και φίλους.
Επιπλέον, ανοίγει το δρόμο για την προσέλκυση Καθηγητών από πανεπιστήμια του εξωτερικού. Που βέβαια αυτό συνεπάγεται και τις ανάλογες αποδοχές.
Όλο αυτό το νέο περιβάλλον που διαμορφώνουν οι μεταρρυθμίσεις του νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας ανοίγει νέες προοπτικές για τα ελληνικά ΑΕΙ, που αργά ή γρήγορα θα αποδώσουν καρπούς.
Τρίτη παθογένεια είναι, χωρίς αμφιβολία, ο άκρατος κομματισμός, τέκνο των εποχών της πρώιμης μεταπολίτευσης, που αναπαράγεται σχεδόν πέντε δεκαετίες, ερήμην μάλλον της πλειοψηφίας των φοιτητών.
Σε συνδυασμό με τα φαινόμενα βίας και τρομοκράτησης από συγκεκριμένες οργανωμένες ομάδες, συνιστά έναν αρνητικό αναχρονισμό.
Θεωρώ, λοιπόν, ότι η εκλογή από ενιαίο ψηφοδέλτιο και η θεσμοθέτηση του Συμβουλίου Φοιτητών είναι μέτρα που θα αποκαταστήσουν την συμμετοχή των ενεργών φοιτητών στις διαδικασίες των οργάνων τους.
Από τα πολλά θετικά σημεία που εμπεριέχονται στο παρόν νομοσχέδιο θα ήθελα να επισημάνω την επέκταση του ολοήμερου σχολείου μέχρι τις 5.30 το απόγευμα.
Αυτές οι μικρές τροποποιήσεις έχουν τεράστια σημασία για δεκάδες χιλιάδες οικογένειες, που δυσκολεύονται με τα επαγγελματικά τους ωράρια να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις έναντι των παιδιών τους.
Επίσης, θα ήθελα να επαινέσω την αναβάθμιση των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης, που συνιστά σήμερα μια αναγκαιότητα επιβίωσης για τον σύγχρονο πολίτη.
Ολοκληρώνοντας επιτρέψτε μου και από αυτό το βήμα να θέσω την αδικία που υφίστανται οι πολίτες της Λάρισας, οι οποίοι εδώ και τρία χρόνια ακούνε για την αξία της αριστείας και τα Πρότυπα σχολεία που γίνονται ανά την χώρα και αναρωτιούνται γιατί στη Λάρισα δεν έχουμε Πρότυπο σχολείο;
Γιατί η πρωτεύουσα της Θεσσαλίας, έδρα της Περιφέρειας, μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας δεν έχει Πρότυπο σχολείο, όταν οι φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας έκαναν όλες τις προβλεπόμενες ενέργειες για την δημιουργία Πρότυπων σχολείων στην πόλη μας και τον νομό μας;
Και τούτο όταν ακόμη και οι πολέμιοι των Πρότυπων σχολείων τα επιλέγουν πια για να στείλουν τα παιδιά τους σε αυτά.
Όταν ακόμη και βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Λάρισα, κόντρα στην επίσημη γραμμή του κόμματος του, εγκαλεί την κυβέρνηση, γιατί εξαιρεί την Λάρισα από τα Πρότυπα σχολεία. Ελπίζω αυτή τη φορά να υπάρχει μια απάντηση.
Με αυτές τις σκέψεις θα ήθελα να καλέσω τους βουλευτές της αντιπολίτευσης που αποχώρησαν να δουν περισσότερο ως γονείς, και λιγότερο ως αντιπολιτευόμενοι, την ανάγκη μεταρρύθμισης του εκπαιδευτικού συστήματος, που θα εξασφαλίζει το μέλλον των παιδιών μας σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο..