Αθήνα, 29 Ιουνίου 2022

Ομιλία Μάξιμου Χαρακόπουλου στη Βουλή
στη συζήτηση του νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Εκσυγχρονισμός της αδειοδοτικής διαδικασίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας - Β΄ φάση, Αδειοδότηση παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, πλαίσιο ανάπτυξης Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών και ειδικότερες διατάξεις για την ενέργεια και την προστασία του περιβάλλοντος

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Αναμφίβολα βρισκόμαστε στο μέσον μιας τέλειας ενεργειακής καταιγίδας. Η άνοδος των τιμών που είχε αρχίσει να διαφαίνεται από το τέλος της σκληρής φάσης της πανδημίας, κατέληξε σε πραγματική έκρηξη μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία.
Ο πόλεμος αποκάλυψε και τις εγγενείς αδυναμίες όλης της Ευρώπης -της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης- στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας.
Διαπιστώσαμε αίφνης τον τεράστιο βαθμό εξάρτησης που έχει η παραγωγική μας δραστηριότητα από συγκεκριμένες πηγές και συγκεκριμένες διαδρομές του φυσικού αερίου, το οποίο ορθώς έχει αποφασισθεί να αποτελεί το μεταβατικό καύσιμο προς την αποκλειστική χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Για την χώρα μας αυτή η μετάβαση είναι απαραίτητη, αν και όχι χωρίς εμπόδια, καθώς στο συνολικό μίγμα ηλεκτροπαραγωγής το φυσικό αέριο κυμαίνεται στο 49,3%, την ώρα που η αιολική παραγωγή είναι στο 20,4%, ο ρυπογόνος λιγνίτης στο 11,6%, τα υδροηλεκτρικά στο 9% και τα φωτοβολταϊκά στο 8,5%.
Ως εκ τούτου, η επένδυση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες είναι η απάντηση σε τρεις προκλήσεις της εποχής.
Η πρώτη πρόκληση είναι η ενεργειακή ασφάλεια. Δεν είναι δυνατόν να εξαρτιόμαστε από μια αναθεωρητική χώρα που εξαπολύει στρατιωτική επίθεση εναντίον μιας άλλης, για να αλλάξει την ιστορία.
Θα έλεγα ότι είναι καλό να προσέξουμε το θέμα αυτό και σε σχέση με την Τουρκία και τους αγωγούς που διέρχονται από εκεί.
Γι’ αυτό, λοιπόν, πολύ ορθά αυξάνονται οι αποθηκευτικοί χώροι για το φυσικό αέριο, πολύ σωστά αναζητούμε και άλλες πηγές εφοδιασμού, πολύ σωστά προχωρούμε σε έρευνες για την αξιοποίηση των δικών μας κοιτασμάτων, και πολύ σωστά επιταχύνουμε τις ΑΠΕ. Γιατί μόνον έτσι θα μπορούμε να είμαστε ανεξάρτητοι.
Η δεύτερη πρόκληση είναι η προστασία του περιβάλλοντος. Η κλιματική αλλαγή είναι ήδη μια πραγματικότητα. Κι αν δεν γίνει κάτι χθες τότε δεν υπάρχει αύριο για την ανθρωπότητα.
Και η τρίτη πρόκληση είναι η οικονομία. Κι εδώ το μειονέκτημα, που διαφαίνεται αυτό το διάστημα με την εκτόξευση του πληθωρισμού και τις αρνητικές συνέπειες σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, μπορεί να μετατραπεί σε πλεονέκτημα.
Να γίνει δηλαδή η επαναστατική μετάβαση στις ΑΠΕ και βασικός μοχλός οικονομικής ανάπτυξης.
Κι αυτό νομίζω ότι υπηρετεί το παρόν νομοσχέδιο, ρυθμίζοντας -μεταξύ άλλων- τις προϋποθέσεις και τους όρους για την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας.
Μέχρι σήμερα δεν υφίσταται ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο, άλλα η “ενεργειακή πίεση” εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία επιταχύνει την τροχοδρόμηση νέων μεθόδων διαχείρισης της ενέργειας, που ενισχύουν την ενεργειακή μας αυτάρκεια.
Επ’ αυτού θα ήθελα να αναφερθώ ειδικότερα στη διασύνδεση των ΑΠΕ με την ενίσχυση της ασθμαίνουσας οικονομικά και δημογραφικά ελληνικής επαρχίας.
Βεβαίως, η προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα, καθώς οι αστάθειες που προκαλούν παγκόσμια γεγονότα, όπως ο πόλεμος στη γειτονιά μας που κανείς δεν περίμενε, πυροδοτούν σενάρια επισιτιστικής κρίσης.
Επομένως θα πρέπει με μεγάλη φειδώ να γίνεται η εγκατάσταση φωτοβολταικών σε παραγωγική γη.
Όπως ανέφερε και ο εκπρόσωπος του Πανελλήνιου Συλλόγου Αγροτικών Φωτοβολταϊκών και του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αγροτικών Θεμάτων, Κώστας Σπανούλης, ο συμπατριώτης μου από την Λάρισα, η συμμετοχή των αγροτών από το 2011 στην ανάπτυξη των ΑΠΕ θα έδινε στους αγρότες σημαντική ρευστότητα, αναγκαία για να διατηρούν παράλληλα τις καλλιέργειές τους, χωρίς να βρίσκονται υπό την απειλή της οικονομικής ασφυξίας.
Δυστυχώς, το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο αποδείχθηκε ατελές, καθώς οδήγησε σε απόρριψη τις 9 στις 10 αιτήσεις που είχαν κατατεθεί από αγρότες. Θέλω να πιστεύω ότι θα ληφθούν σοβαρά οι συγκεκριμένες προτάσεις που κατατέθηκαν.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Επιτρέψτε μου να επιμείνω ότι στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μεγάλης έκτασης καλό είναι να λαμβάνεται υπόψη και η άποψη της τοπικής κοινωνίας.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Αετοράχης στην Ελασσόνα, όπου σχεδιάζεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων έκτασης 1.100 στρεμμάτων, σχεδόν στο ήμισυ της περιμέτρου γύρω και πάνω από το χωριό.
Η τοπική κοινωνία εναντιώνεται στην προοπτική εγκατάστασης του πάρκου σε τόσο μεγάλη έκταση και επισείει μια σειρά σοβαρών ενστάσεων, από τις συνέπειες στην κτηνοτροφία μέχρι την πρόσβαση σε βυζαντινά μνημεία και σπήλαια της περιοχής.
Αντιθέτως, στο Μαυροβούνι της Λάρισας, κάτοικοι του χωριού δια υπομνήματος ζητούν την αλλαγή χρήσης χορτολιβαδικής έκτασης 1.100 στρεμμάτων, εποικιστικής προέλευσης που τους αποδόθηκε το 2005 με Υπουργική Απόφαση ως αποκλειστικά βοσκήσιμη και μη καλλιεργήσιμη γη.
Οι κάτοικοι ζητούν την άρση των περιοριστικών όρων που αφορούν στη χρήση γης, ώστε να μπορέσουν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά ή αιολικά πάρκα.
Τέλος, με την ευκαιρία της συζήτησης του παρόντος νομοσχεδίου, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι δεν μπορεί να επιδιώκουμε ανανεώσιμες, φιλικές προς το περιβάλλον πηγές ενέργειες, εν μέσω μιας παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης, και να μην ολοκληρώνουμε βασικά υδροηλεκτρικά έργα, που παράγουν κατεξοχήν πράσινη ενέργεια
Τέτοια έργα είναι τα υδροηλεκτρικά του Αχελώου στη Μεσοχώρα και τη Συκιά, για τα οποία έχουν δαπανηθεί εκατομμύρια ευρώ και κινδυνεύουν να μείνουν κουφάρια.
Η συγκυρία επιβάλλει να αφήσουμε πίσω μας τις όποιες εμμονές και ιδεοληψίες του παρελθόντος και να προχωρήσουμε μπροστά.

Σας ευχαριστώ

Μπορείτε να παρακολουθήσετε την ομιλία του κ. Χαρακόπουλου στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://youtu.be/lXptt51dHQE